ကရင္ျပည္နယ္ေန႔

ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔

ႏို၀င္ဘာလ (၇)ရက္ေန႔သည္ ကရင္ၿပည္နယ္ (ေကာ္သူးေလ)ေန႔ျဖစ္သည္။ ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔ၿဖစ္ေပၚလာပံုမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္ေလသည္။

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေၿခခံဥပေဒအပိုဒ္ ၁၈၀(၁)အရ သံလြင္ခရိုင္ကို ကရင္ၿပည္နယ္အၿဖစ္ ပထမအဆင့္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၄ ခုဇြန္လ (၁)ရက္ေန႔သို႔ ေရာက္ရွိၿပန္ေသာအခါ သံလြင္ခရိုင္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ ေဒသမ်ားၿဖစ္သည့္ ဘားအံ၊ သံေတာင္၊ လိႈင္းဘြဲ႔ၿမိဳ႔မ်ားႏွင့္ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၁)ရက္ေန႔တြင္ ၾကာအင္းဆိပ္ၾကီး၊ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႔နယ္မ်ား ကရင္ၿပည္နယ္ အက်ယ္အ၀န္းႏွင့္ ကရင္ၿပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအတြင္းသို. ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ ကရင္ၿပည္နယ္၏ အက်ယ္အ၀န္းမွာ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း (၁၁၀၉၁)ၿဖစ္သည္။ ေက်းရြာေပါင္း (၄၆၄)ရြာႏွင့္ လူဦးေရ (၆၀၀၀၀၀) ေၿခာက္သိန္းခန္႔ရွိေလသည္။ ၁၉၅၆ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၅)၇က္ေန႔တြင္ က်င္းပေသာ (စုဒၵသမ)၁၄-ႀကိမ္ေၿမာက္ ကရင္ၿပည္နယ္ေကာင္စီညီလာခံမွ ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔ သတ္မွတ္ေရးအဆိုကို တင္သြင္းရန္ သတ္မွတ္ခဲ့ေလသည္။

ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔ကို သတ္မွတ္ရာတြင္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားေပၚတြင္ မူတည္၍ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
(၁) သံလြင္ခရိုင္ကို ကရင္ၿပည္နယ္ အၿဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက အတည္ၿပဳလက္မွတ္ထိုးေပးေသာ ႏို၀င္ဘာလ (၇)ရက္ေန႔။
(၂) ဘားအံ၊ လႈိင္းဘြဲ႔၊ သံေတာင္ ၿမိဳ႔နယ္မ်ားကို ပထမအၾကိမ္ ကရင္ၿပည္နယ္အတြင္း ေပါင္းစည္းခဲ့သည္႔ ဇြန္လ-၁ရက္ေန႔။
(၃) ၾကာအင္းဆိပ္ၾကီး၊ ေကာ့ကရိတ္ ၿမိဳ႔နယ္မ်ားကို ဒုတိယအၾကိမ္ ကရင္ၿပည္နယ္အတြင္း ေပါင္းစည္းခဲ့သည္႔
ဇူလိုင္လ-၁ရက္ေန႔။

ဤသံုးရက္ေန႔ကို ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔အၿဖစ္ သတ္မွတ္ရန္စဥ္းစားခဲ့ၾကရာ ႏို၀င္ဘာလ(၇)ရက္ေန႔ကို
ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔အၿဖစ္ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
(၁) ဇြန္လ-၁ရက္ေန႔ႏွင့္ ဇူလိုင္လ-၁ရက္ေန႔တို႔သည္ မိုးမ်ားရြာေသာ မိုးရာသီရက္မ်ား ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ အခမ္းနားက်င္းပရန္ မသင့္ေလ်ာ္။
(၂) ႏို၀င္ဘာ-၇ ရက္ေန႔သည္ ရာသီဥသာယာေသာ ေဆာင္းရာသီႏွင့္ ေႏြရာသီၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ အခမ္းအနားက်င္းပရန္ ေကာင္းမြန္သည္။
(၃) ထိုေန႔ (ႏို၀င္ဘာ-၇)တြင္ ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔အၿဖစ္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။
ဤအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ႏို၀င္ဘာလ (၇)ရက္ေန႔ကို ကရင္ၿပည္နယ္ေန႔အၿဖစ္ သတ္မွတ္၍ တရား၀င္
က်င္းပလာခဲ့ၿခင္းၿဖစ္သည္။

ကရင္ျပည္နယ္

၁၉၆၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၃) ရက္ေန႔တြင္ ကရင္ၿပည္နယ္ကို ေကာ္သူးေလ ဟုေၿပာင္းလဲေခၚဆိုခဲ့သည္။ ေကာ္သူးေလ၏ အက်ယ္အ၀န္းမွာ စတုရန္းမိုင္စုစုေပါင္း (၁၁.၀၉၁) တစ္ေသာင္းတစ္ေထာင္႔ကိုးဆယ္တစ္မိုင္ ရွိသည္။ ကရင္ၿပည္နယ္သည္ ၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရွ႔ေတာင္ဖ်ား၊ ေၿမာက္ဘက္ လတီၱက်ဳ. ဒီဂရီ
၁၅.၁၅ (ေရးၿမိဳ႔ႏွင့္ တတန္းတည္း)ႏွင့္ ဒီဂရီ ၁၉.၁၃(ေရနီၿမိဳ႔ႏွင့္ တတန္းတည္း)အေရွ႔ဘက္ ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ဒီဂရီ ၉၆.၁၅ႏွင့္ ဒီဂရီ ၉၈.၅၅စပ္ၾကားတြင္ အေနာက္ေၿမာက္မွ အေရွ႔ေတာင္ဆီသို႔ ခပ္ယြန္းယြန္း က်ဥ္းေၿမာင္းေကြ႔ေကာက္ ရွည္လ်ားစြာ တည္ရွိေနသည္။ ကရင္ၿပည္နယ္၏ နယ္နိမိတ္မွာ ေၿမာက္ဘက္တြင္ ရမည္းသင္းခရိုင္၊ အေရွ႔ေၿမာက္ဘက္တြင္ ရွမ္းၿပည္နယ္ႏွင့္ ကယားၿပည္နယ္၊ အေရွ႔ဘက္တြင္ သံလြင္ၿမစ္ႏွင့္ ၎၏ျမစ္လက္တက္ ေသာင္းရင္းၿမစ္တို႔အၾကားၿဖစ္သည့္ ယိုးဒယားႏိုင္ငံ၊ ေတာင္ဘက္တြင္ က်ဳိကၡမီခရိုင္တြင္ပါ
၀င္ေသာ ေရးၿမိဳ႔နယ္၊ အေနာက္ဘက္တြင္ ေတာင္ငူခရိုင္တြင္ပါ၀င္ေသာ ေရတာရွည္ၿမိဳ႔ နယ္မ်ား၊ သထံုခရိုင္တြင္ပါ၀င္ေသာ ဘီးလင္း၊ သထံုႏွင့္ ေပါင္ၿမိဳ႔နယ္မ်ား၊ က်ဳိကၡမီခရိုင္တြင္ ပါ၀င္ေသာ က်ိဳက္မေရာ၊ မုဒံု၊ က်ဳိကၡမီႏွင့္ ေရးၿမိဳ႔နယ္မ်ားရွိၾကသည္။ ၿပည္နယ္အတြင္းရွိ ခရိုင္အလိုက္၊ ၿမိဳ႔နယ္အလိုက္ အက်ယ္အ၀န္းမွာ သံလြင္(၂၆၆၆)၊ လႈိင္းဘြဲ(၁၇၆၄)၊ ဘားအံ(၁၀၀၇)၊ ေကာ့ကရိတ္(၁၉၆၃)၊ ၾကာအင္း(၁၂၃၈)၊ သံေတာင္(၇၀၃)စတုန္းရန္းမိုင္ အသီးသီးရွိၾကသည္။

ကရင္ၿပည္နယ္၏ၿမိဳ႔ေတာ္သည္ "ဘားအံ" ၿမိဳ႔ၿဖစ္သည္။

ကရင္ျပည္နယ္အလံ

(၁) အလံ၏ပံုစံ-ေထာင္မွန္စတုဂံပံု ၿဖစ္သည္။
(၂) အလံအေရာင္-လက္၀ဲဘက္အေပၚဘက္ေထာင့္ အလံ၏သံုးပံု
တစ္ပံုေနရာတြင္ ၾကယ္ၿဖဴတလံုး၊ က်န္အပိုင္းတို႔တြင္ အၿပာေရာင္ အလံ၏
အလယ္တြင္ အၿဖဴေရာင္၊ အလံ၏ေအာက္ဆံုးပိုင္းတြင္ အနီေရာင္ၿဖစ္သည္။
(၃) အလံ ပမာဏ အရြယ္အစား
အလံအၾကီးဆံုး ……..အလ်ား(၉)ေပ၊အနံ(၅)ေပ
အလံအလတ္စား …….အလ်ား(၆)ေပ(၆)လက္မ
အနံ (၃)ေပ (၄)လက္မ
အလံအငယ္စား ……အလ်ား(၄)ေပ (၆)လက္မ
အနံ (၂)ေပ (၆)လက္မ၊
။ ။ ။။ အလ်ား(၃)ေပ
အနံ(၁)ေပ(၈)လက္မ
။ ။ ။။ အလ်ား(၃)ေပ
အနံ(၁)ေပ(၈)လက္မ
။ ။ ။။ အလ်ား(၂)ေပ (၆)လက္မ
အနံ(၁)ေပ (၄)လက္မခြဲ။
။ ။ ။။ အလ်ား(၂)ေပ
အနံ(၁)ေပ (၁)လက္မ
။ ။ ။။ အလ်ား(၁)ေပ (၆)လက္မ
အနံ(၁၀)လက္မ
။ ။ ။။ အလ်ား(၁)ေပ
အနံ(၇)လက္မခြဲ
ဤသည္တို႔ကား ကရင္ၿပည္နယ္ အလံအရြယ္အစားမ်ဳိးစံုၿဖစ္ေပသည္။

အဓိပၸါယ္ အႏွစ္သာရ
(၁)အလံ၏ လက္၀ဲဘက္ သံုးပံုတစ္ပံုေနရာ တိမ္ထဲမွ ၾကယ္ၾကီးတစ္လံုးမွာ ၿပည္ေထာင္စုထဲမွ ျပည္နယ္တစ္ခုၿဖစ္ေၾကာင္း အဓိပၸါယ္ေဖာ္ေဆာင္ထားၿခင္းၿဖစ္သည္။

(၂)အၿပာေရာင္သေဘာမွာ တည္ၾကည္၊ နက္နဲ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ အမွတ္လကၡဏာ ၿဖစ္သည္။

(၃)အၿဖဴေရာင္၏ သေဘာမွာ ၿဖဴစင္ၿခင္းႏွင့္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ၿခင္း၏ လကၡဏာၿဖစ္သည္။

(၄) အနီေရာင္၏ သေဘာမွာမူ ရဲရင့္ၿခင္း၊ သတိၱရွိၿခင္း၊ ဇြဲေကာင္းၿခင္း၊ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး၏ အဓိပၸါယ္အႏွစ္သာရမ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ထားၿခင္းၿဖစ္သည္။
ဤသည္တို႔ကား ကရင္ၿပည္နယ္အလံအေၾကာင္း ၿဖစ္သည္။

(????????*********)

ကရင္ၿပည္နယ္တံဆိပ္

(၁) အလယ္တြင္ ဖားစည္မ်က္ႏွာၿပင္ႏွင့္ သီလ၊ သမာဓိ၊ သစၥာ အမွတ္အသား စာလံုးမ်ားေရးသားထားသည္။
(၂) လက္်ာဘက္တြင္ ဆင္ရုပ္တုတစ္ခု၊။
(၃) လက္၀ဲဘက္တြင္ ဆင္ရုပ္တုတစ္ခု၊။
(၄) ဦးထိပ္ဘက္တြင္ ၿခေသၤ့ရုပ္တစ္ခု။
ဤအမွတ္သား၊ ဤစာသား၊ ဤအၿခင္းအရာမ်ား ပါရွိေသာတံဆိပ္သည္ ကရင္ၿပည္နယ္တံဆိပ္ ၿဖစ္သည္။

အဓိပၸါယ္အႏွစ္သာရ
(၁) တံဆိပ္၏အလယ္မွ ဖားစည္မ်က္ႏွာၿပင္၏ အဓိပၸါယ္မွာ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမူ႔ဘ၀ကို ေဖာ္ၿပထားေသာ ယဥ္ေက်းမူ႔ပစၥည္းၿဖစ္ၿခင္း။
(၂) သီလ၊ သမာဓိ၊ သစၥာ စာလံုးမ်ား၏ အဓိပၸါယ္မွာ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အက်င့္သီလ ၿပည့္စံုေကာင္းမြန္ၿခင္း၊ ေၿဖာင့္မတ္တည္ၾကည္ရိုးသားၿခင္း၊ သစၥာရွိၿခင္းစေသာ အရည္အခ်င္းေကာင္းမ်ားကို ေဖာ္ၿပထားၿခင္းၿဖစ္သည္။
(၃) တံဆိပ္၏ လက္်ာဘက္မွဆင္ႏွင့္ လက္၀ဲဘက္မွ ဆင္ရုပ္တို႔မွာ ၿပည္ေထာင္စု ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကရင္ၿပည္နယ္သည္ သစ္မ်ားကို ဒုတိယအမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္ႏိုင္ၿခင္းကို ေဖာ္ၿပထားသည့္ အဓိပၸါယ္ၿဖစ္သည္။
(၄) တံဆိပ္၏ ဦးထိပ္ပိုင္းမွ ၿခေသၤ့ရုပ္မွာမႈ ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ တံဆိပ္တြင္ ၿခေသၤ့ရုပ္ပါရွိသည့္အတိုင္း ၿပည္ေထာင္စုၿမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဖြဲ႔၀င္ၿပည္နယ္တစ္ခုၿဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ၿပထားၿခင္းၿဖစ္ေပသည္။

(အမ်ဳိးသားစာေပဆုႏွင့္ လူ႔အခြင့္ေရးဆုရ ဖူ႔ေမာင္စင္ၾကယ္၏ ကရင့္ဘ၀ဓေလ့စာအုပ္မွ ေဖာ္ၿပပါသည္။)