ဘီပိုးဆိုတာ ေၾကာက္စရာလာ

ယေန႔ လူအမ်ားစိတ္၀င္စားၿပီး တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေခတ္စားေနေသာေရာဂါမွာ အသည္းေရာင္းအသား၀ါ ဘီေရာဂါပင္ျဖစ္ပါသည္။ ႏုိင္ငံျခားတြင္ အလုပ္သြားလုပ္မည္႔သူမ်ား ဘီပိုးေတြ႔လွ်င္ပယ္သည္။ ရာထူးတိုးဖို႔ သင္တန္းေတြမွာ ဘီပိုးေတြ႔လွ်င္ လက္မခံပါ။ ဟိုတယ္ေတြမွာ အလုပ္ေလွ်ာက္လွ်င္လည္း ဘီပိုးေတြ႔လွ်င္ ပယ္ပါသည္။ အသည္းေရာင္ အသား၀ါပိုး A, B, C,D, E, F အမ်ားႀကီးရွိတဲ႔အထဲက ဒီဘီပိုးကိုမွ ဘာေႀကာင္႔ ေၾကာက္လန္႔ၿပီး အေရးယူစစ္ေဆးေနရတာလဲ။ အေၾကာင္းကေတာ႔ အသည္းေရာင္ အသား၀ါဘီပိုးဟာ ကူးစက္မႈအလြယ္ဆံုးနဲ႔ အသည္းေရာဂါအျဖစ္အမ်ားဆံုး ေရာဂါပိုးျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

ကမၻာ႔လူဦးေရရဲ႔ တစ္၀က္ေက်ာ္ဟာ အသည္းေရာင္းအသား၀ါ ဘီပိုးကူးစက္ခံထားရၿပီး ႏွစ္စဥ္ေရာဂါျဖစ္တဲ႔သူ သန္း (၅၀) တိုးပြားေနပါတယ္။ နာတာရွည္ အသည္းေရာင္အသား၀ါ ျဖစ္တဲ႔လူက သန္း (၃၅၀) ခန္႔ရွိၿပီး အဲဒီအထဲက (၂ၟ၅) သန္းစာ ေနာက္ဆက္တြဲ အသည္းေျခာက္အသည္းကင္ဆာနဲ႔ ေသဆံုးေနၾကပါတယ္။

ေရာဂါကူးစက္ပံု
အသည္းေရာင္အသား၀ါဘီပိုး ကူးစက္ပံုမ်ားကေတာ႔ ေသြးသြင္းျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္း၊ ေဆးထိုးအပ္တစ္ေခ်ာင္းထဲကို စုေပါင္းသံုးျခင္း၊ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးျခင္း၊ နားေဖါက္ျခင္း၊ အဖ်ားတိုင္း ျပဒါးတိုင္ကို စုေပါင္းသံုးျခင္း၊ ေသာက္ေရခြက္ကို စုေပါင္းသံုးျခင္း၊ ဟင္းခ်ဳိခြက္ ဇြန္းတစ္ေခ်ာင္းကို စုေပါင္းေသာက္သံုးျခင္း၊ သြားတိုက္တံ၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ၊ လက္သုတ္ပု၀ါမ်ား စုေပါင္းသံုးျခင္းႏွင္႔ မိသားစု စုေပါင္းေနထိုင္စားေသာက္ျခင္းမွ ကူးစက္ႏုိင္ပါသည္။

ဘီပိုးကူးစက္ခံရၿပီဆိုရင္ ဘာလုပ္မလဲ
ပထမအႀကိမ္ ေသြးစစ္ၾကည္႔လို႔ ပိုးေတြ႔ရုံနဲ႔ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ေနာက္ (၆) လၾကာရင္ ျပန္စစ္ၾကည္႔ပါ။ လူႀကီးတစ္ေယာက္ကို ပိုး၀င္ၿပီးေသာ္လည္း (၈၀) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ သူ႔အလိုအေလ်ာက္ ပိုးျပန္ထြက္သြားတတ္ပါတယ္။ (၂၀) ရာခိုင္ႏႈန္းသာ နာတာရွည္ ဘီပိုးကူးစက္ခံရပါတယ္။ ေမြးကင္းစ ကေလးသူငယ္ေတြ ကူးးစက္ခံရၿပီဆိုရင္ေတာ႔ သူတို႔မွာ ကိုယ္ခံအား လံုး၀မရွိတဲ႔အတြက္ ပိုးကျပန္မထြက္ေတာ႔ဘဲ နာတာရွည္ပိုးသယ္ေဆာင္သူ ျဖစ္သြားပါေတာ႔တယ္။

ဒါေၾကာင္႔ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ကာကြယ္ေဆး မျဖစ္မေနထိုးေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အီတလီနဲ႔ျပင္သစ္မွာဆိုရင္ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး မထိုးထားရင္ ေက်ာင္းအပ္တာ လက္မခံပါဘူး။ ဘီပိုးကူးစက္ခံရတာ ေသခ်ာၿပီဆိုရင္ နားလည္တတ္ကြၽမ္းတဲ႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပၿပီး က်န္းမာေရးကို (၆) လတစ္ႀကိမ္၊ (၁) ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ပံုမွန္စစ္ေဆးၿပီး ဆင္ျခင္သင္႔တာ ဆင္ျခင္ၿပီး ေနထိုင္သြားရင္ ဘာမွစိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔စရာ မလိုပါဘူး။ ဘီပိုးရွိသူရဲ႔ (၈၅) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ သာမန္လူေကာင္းလို သက္တမ္းေစ႔ ေနထိုင္သြားရသူမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘီပိုးရွိရင္ ဘာေတြေရွာင္ရမလဲ
အဓိက ေရွာင္ရမွာေတြကေတာ႔ အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အရက္ဟာ အသည္းကိုတိုက္ရုိက္ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစၿပီး ေဆးလိပ္ကေတာ႔ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ႔ ေဆးရြက္ႀကီးပါ၀င္လို႔ပါပဲ။ ကြမ္းယာထဲမွာလည္း အဲဒီေဆးရြက္ႀကီးက ပါျပန္ပါတယ္။ ကြမ္းသီးကိုေတာ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကင္ဆာသုေတသနအဖြဲ႔ႀကီး (IARC) က ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ႔ စာရင္းထဲမွာ ထည္႔သြင္းထားပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ေရွာင္ရမွာေတြကေတာ႔ အဆီအဆိမ္႔၊ အခ်ဳိအငန္၊အပူအစပ္၊ မႈိတက္ေနတဲ႔ အစားအဆာမ်ား အေရာင္ဆိုးေဆးပါတဲ႔ အစားအဆာမ်ား၊ သံဓာတ္မ်ားတဲ႔ ေသြးခဲ၊ အသည္းအျမစ္ ကလီစာမ်ား၊ သံဓာတ္မ်ားတဲ႔ အားေဆးမ်ား၊ သံပုရာရည္၊ ေရွာက္ခ်ဥ္ေရမ်ား၊ ႏြယ္ခ်ဳိ၊ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၊ ကိုယ္ပူက်ေဆးတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

လူျဖစ္ရတဲ႔ ဒုကၡ
အသီးေတြစားမယ္ဆိုရင္ ျမန္ျမန္မွည္႔ေအာင္၊ အေရာင္လွေအာင္ ေဆးထိုးၿပီးသား။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြၾကေတာ႔ ပိုးသတ္ေဆးဖ်န္းထားတာေတြ။ အသားေတြက ေဟာ္မုန္းေတြ ေကြၽးထားၿပီးသား။ ဆယ္လမြန္ငါးက ဟိုတံုးက ႏွလံုးအတြက္ ေကာင္းတယ္ေျပာၿပီး အခုက်ေတာ႔ တစ္ပတ္ကို (၂) ရက္ထက္ပိုမစားဖို႔ တားျမစ္ထားတယ္။ ေမြးျမဴေရးငါးေတြၾကေတာ႔ သူတို႔ကို ေကြၽးတဲ႔အစာထဲမွာ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတဲ႔ ( Toxic Substance) ပါတယ္။ ျမစ္ထဲကငါး စားမယ္ဆိုျပန္ေတာ႔ ျမစ္ေရက မသန္႔ျပန္ဘူး ဘာမွမစားဘဲ ေရပဲေသာက္မယ္ဆိုေတာ႔ ေရက မသန္႔ျပန္ဘူး။ ေလပဲရႈမယ္လုပ္ေတာ႔လည္း ေလကမသန္႔ျပန္ဘူး။ အဲဒီေတာ႔ ကိုယ္႔ဘာသာ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ဆင္ျခင္ၿပီး ေရွာင္ၾကဥ္ေနထိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ဖို႔အတြက္ ေဆး၀ါးကုသမႈဟာ (၁၀) ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ က်န္တဲ႔ (၉၀) ရာခိုင္းႏႈန္းက ကိုယ္႔ရဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ (Hein Richheine) က ''အိပ္ျခင္းသည္ ေကာင္း၏၊ ေသဆံုးျခင္းသည္ ပို၍ေကာင္းသည္။ ထို႔ထက္ အေကာင္းဆံုးမွာ လံုး၀မေမြးဖြားလာျခင္း'' ျဖစ္သည္ ဟုဆိုပါသည္။ ေမြးလာသည္႔အတြက္ ေသရမည္။ သို႔ေသာ္ မေမွ်ာ္လင္႔သည္႔ အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္လာလွ်င္ ေငြေၾကးကုန္က်မႈအတြက္ ပူပန္ရျခင္း၊ မိသားစုေဆြမ်ဳိးမ်ား ၀န္ထုပ္ပိျခင္းႏွင္႔ စိတ္ဒုကၡမ်ားကို ခါးသီးစြာ ခံၾကရပါမည္။ ေသြးစစ္ၿပီး ပိုးမရွိလို႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးလွ်င္ (ေဆးသုေတသနတြင္) ေသြးစစ္တာႏွင္႔ေဆး (၄) ႀကိမ္အၿပီးထိုးတာ အနည္းငယ္မွ်သာ ကုန္က်ပါမည္။ ေရာဂါကူးစက္ခံရၿပီး ေရာဂါျဖစ္လို႔ ပိုးေသေဆးထိုးမည္ဆိုလွ်င္ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ သိန္းဂဏန္းႏွင္႔ ကုန္က်ပါမည္။ ဘီပိုးသည္ အခ်ိန္မေရြး အႏၱရာယ္ေပးႏုိင္သည္႔ပိုး ျဖစ္သည္႔အတြက္ သတိႏွင္႔ ဆင္ျခင္ေနထိုင္ရန္သာ တိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။